Pouczenia w formie porównań
To również są przysłowia Salomona, które przepisali mężowie Ezechiasza, króla Judy.
Chwałą Boga jest sprawę taić, ale chwałą królów – dociekać sprawy.
Wysokość niebios i głębia ziemi, i serca królów są niezbadane.
Usuń żużel ze srebra, a wyjdzie naczynie dla złotnika. Usuń niegodziwego sprzed króla, a jego tron umocni się w sprawiedliwości.
Nie wywyższaj się przed królem i nie stawaj na miejscu wielkich. Bo lepiej, żeby ci powiedziano:
— Podejdź tu, — niż żeby cię poniżono przed księciem, którego twoje oczy widziały.
Nie spiesz się do kłótni, bo na końcu nie będziesz wiedział, co zrobić, gdy cię zawstydzi twój bliźni.
Załatw sprawę ze swoim bliźnim i nie zdradzaj tajemnicy drugiemu. By ten, który słucha, nie zawstydził cię, a twoja niesława nie przylgnęła do ciebie.
Odpowiednio wypowiedziane słowo jest jak złote jabłko w srebrnych rzeźbach.
Jak złoty kolczyk i klejnot ze szczerego złota tak jest dla uszu posłusznego ten, który mądrze strofuje.
Czym chłód śniegu w czasie żniwa, tym wierny posłaniec dla tych, którzy go posyłają, bo pokrzepia dusze swych panów.
Człowiek, który się chlubi zmyślonym darem, jest jak chmury i wiatr bez deszczu.
Cierpliwością można przekonać władcę, a łagodny język łamie kości.
Czy znalazłeś miód? Zjedz tyle, ile trzeba, byś objadłszy się, nie zwrócił go.
Oddal nogę od domu bliźniego, by nie miał cię dość i cię nie znienawidził.
Kto mówi fałszywe świadectwo przeciw swemu bliźniemu, jest młotem i mieczem, i ostrą strzałą.
Ufność w człowieka niewiernego w dniu ucisku jest jak złamany ząb i zwichnięta noga.
Jak ten, kto zabiera odzienie w czasie zimy i jak ocet na saletrze taki jest ten, kto śpiewa pieśni smutnemu sercu.
Jeśli twój nieprzyjaciel jest głodny, nakarm go chlebem, a jeśli jest spragniony, napój go wodą. Bo zgarniesz rozżarzone węgle na jego głowę, a Pan cię nagrodzi.
Jak północny wiatr przepędza deszcz, tak gniewna twarz przepędza plotkarski język.
Lepiej mieszkać w kącie pod dachem niż z kłótliwą żoną w przestronnym domu.
Jak zimna woda dla pragnącej duszy, tak dobra wieść z dalekiej ziemi.
Jak zmącone źródło i zepsuty zdrój, tak sprawiedliwy, który upada przed niegodziwym.
Niedobrze jest jeść za dużo miodu, a szukanie własnej chwały nie jest chwałą.
Człowiek, który nie panuje nad swoim duchem, jest jak miasto zburzone i bez muru.
Jak śnieg w lecie i jak deszcz we żniwa, tak głupiemu nie przystoi chwała.
Jak ptak się tuła i jak jaskółka lata, tak nie przyjdzie niezasłużone przekleństwo.
Bicz na konia, wędzidło na osła, a kij na grzbiet głupiego.
Nie odpowiadaj głupiemu według jego głupoty, abyś i ty nie był do niego podobny.
Odpowiedz głupiemu według jego głupoty, aby nie był mądry we własnych oczach.
Kto powierza głupiemu posłannictwo, odcina sobie nogi i pije na własną szkodę.
Jak nierówne są nogi chromego, tak przysłowie w ustach głupich.
Jaki jest ten, kto przywiązuje kamień do procy, taki ten, kto oddaje cześć głupiemu.
Jak cierń wbija się w rękę pijaka, tak przysłowie w ustach głupców.
Wielki Bóg stworzył wszystko i odpłaca głupiemu, odpłaca również przestępcom.
Jak pies powraca do swoich wymiocin, tak głupi powtarza swoją głupotę.
Widzisz człowieka, co mądry w swoich oczach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.
Leniwy mówi:
— Lew na drodze, lew na ulicach.
Jak drzwi się obracają na swoich zawiasach, tak leniwy na swoim łóżku.
Leniwy kryje rękę pod pachę, a ciężko mu ją podnosić do ust.
Leniwy uważa się za mądrzejszego niż siedmiu odpowiadających rozsądnie.
Kto przechodzi i wtrąca się w cudzy spór, jest jak ten, który łapie psa za uszy.
Jak szalony wypuszcza iskry, strzały i śmierć. Taki jest każdy, kto zwodzi swego bliźniego i mówi:
— Czy nie żartowałem?
Gdy nie ma drew, ogień gaśnie, tak gdy nie ma plotkarza, ustaje spór.
Jak węgiel dla żaru i drwa do ognia, tak kłótliwy człowiek do wzniecenia sporu.
Słowa plotkarzy są jak rany, przenikają do głębi wnętrzności.
Palące wargi i złe serce są jak gliniana skorupa pokryta żużlem srebrnym.
Ten, kto nienawidzi, udaje wargami, lecz w sercu knuje podstęp. Gdy mówi miłym głosem, nie wierz mu, bo siedem obrzydliwości ma w swoim sercu. Nienawiść człowieka bywa pokryta podstępem, ale jego niegodziwość będzie odkryta na zgromadzeniu.