Wyjaśnienie sprawy budowy ołtarza nad Jordanem
Wtedy synowie Rubena, synowie Gada i połowa pokolenia Manassesa odpowiedzieli naczelnikom nad tysiącami Izraela:
— Pan, Bóg bogów, Pan, Bóg bogów, on wie, i Izrael też się dowie: Jeśli stało się to przez bunt albo przestępstwo przeciw Panu – niech nas dziś nie oszczędzi. Jeśli zbudowaliśmy sobie ołtarz, aby się odwrócić od Pana i aby składać na nim całopalenia i ofiary pokarmowe lub pojednawcze, to niech Pan to rozezna. Czy nie zrobiliśmy tak raczej z obawy przed tym, że w przyszłości wasi synowie powiedzą naszym synom: „Cóż wy macie wspólnego z Panem, Bogiem Izraela? Oto Pan ustanowił Jordan granicą między nami a wami, synowie Rubena i synowie Gada, nie macie działu w Panu.” W ten sposób wasi synowie odwrócą naszych synów od bojaźni Pana. Dlatego powiedzieliśmy: „Uczyńmy tak i zbudujmy sobie ołtarz”, nie do całopaleń ani do innych ofiar, lecz aby był świadkiem między nami a wami i między naszymi pokoleniami po nas i abyśmy służyli Panu przed jego obliczem w naszych całopaleniach, ofiarach pokarmowych i ofiarach pojednawczych, aby w przyszłości wasi synowie nie powiedzieli naszym synom: „Nie macie udziału w Panu.” Powiedzieliśmy więc: „Gdy w przyszłości tak powiedzą nam albo naszemu potomstwu, wtedy odpowiemy: »Patrzcie na podobieństwo ołtarza Pana, który wznieśli nasi ojcowie, nie dla całopaleń ani dla innych ofiar, ale żeby był świadkiem między nami a wami.«” Nie daj Boże, żebyśmy mieli buntować się przeciw Panu i odwrócić się dziś od Pana, budując ołtarz do całopaleń, ofiar pokarmowych i innych ofiar poza ołtarzem Pana, naszego Boga, który znajduje się przed jego przybytkiem.
Potwierdzenie zachowania wspólnoty międzyplemiennej
A gdy kapłan Pinchas, naczelnicy zgromadzenia i przełożeni nad tysiącami Izraela, którzy z nim byli, usłyszeli słowa, które mówili synowie Rubena, synowie Gada i synowie Manassesa, uznali je za słuszne. I Pinchas, syn kapłana Eleazara, powiedział do synów Rubena, synów Gada i synów Manassesa:
— Dzisiaj przekonaliśmy się, że Pan jest pośród nas, bo nie dopuściliście się tego przestępstwa przeciw Panu i wyzwoliliście synów Izraela z ręki Pana.
Wtedy Pinchas, syn kapłana Eleazara, oraz naczelnicy powrócili od synów Rubena i od synów Gada z ziemi Gilead do ziemi Kanaan, do synów Izraela, i zdali im sprawę. I spodobało się to synom Izraela, synowie Izraela błogosławili Boga i nie mówili więcej o wyruszeniu przeciw nim na wojnę, by zniszczyć ziemię, w której mieszkali synowie Rubena i synowie Gada. Synowie Rubena i Gada nazwali ten ołtarz Ed, mówiąc:
— Świadkiem będzie między nami, że Pan jest Bogiem.
Mowa pożegnalna Jozuego
A po długim czasie, gdy Pan dał Izraelowi odpoczynek od wszystkich ich okolicznych wrogów, a Jozue był już stary i w podeszłym wieku, Jozue przywołał całego Izraela, jego starszych, jego naczelników, jego sędziów i jego przełożonych i powiedział do nich:
— Jestem już stary i w podeszłym wieku. A wy widzieliście wszystko, co Pan, wasz Bóg, uczynił wszystkim tym narodom ze względu na was, gdyż Pan, wasz Bóg, sam walczył za was. Spójrzcie, podzieliłem wam losem narody, które pozostały, jako dziedzictwo dla waszych pokoleń, i wszystkie narody, które wytraciłem, od Jordanu aż do Morza Wielkiego na zachodzie. A Pan, wasz Bóg, sam je wypędzi przed wami i wygna je sprzed waszych oczu, i posiądziecie dziedzicznie ich ziemię, jak wam to powiedział Pan, wasz Bóg. Umacniajcie się bardzo, by strzec i wypełniać wszystko, co jest napisane w księdze Prawa Mojżesza, nie odstępując od niego na prawo ani na lewo. Nie mieszajcie się z tymi narodami, które pozostały pośród was, ani nie wspominajcie imion ich bogów, ani na nich nie przysięgajcie, ani im nie służcie, ani nie oddawajcie im pokłonu, ale lgnijcie do Pana, swojego Boga, tak jak czyniliście aż do dziś. Pan bowiem wypędził przed wami narody wielkie i potężne i nikt nie mógł ostać się przed wami aż do dziś. Jeden z was będzie ścigał tysiąc, gdyż Pan, wasz Bóg, sam walczy za was, jak wam obiecał. Strzeżcie się więc pilnie, byście miłowali Pana, waszego Boga. Jeśli bowiem odwrócicie się i przylgniecie do pozostałych narodów, do tych, które pozostały pośród was, i spowinowacicie się z nimi, i pomieszacie się z nimi, a one z wami, to wiedzcie na pewno, że Pan, wasz Bóg, nie będzie więcej wyganiał tych narodów przed wami, ale będą dla was sidłem i pułapką, biczem na wasze boki i cierniem dla waszych oczu, aż wyginiecie z tej przewybornej ziemi, którą dał wam Pan, wasz Bóg. A oto idę dziś drogą całej ziemi, poznajcie więc z całego swojego serca i całą swoją duszą, że nie zawiodło żadne słowo ze wszystkich dobrych słów, które mówił o was Pan, wasz Bóg, wszystkie wam się wypełniły, a nie zawiodło żadne słowo. Dlatego tak jak wam się wypełniło każde dobre słowo, które obiecał wam Pan, wasz Bóg, tak Pan sprowadzi na was każde złe słowo, aż was wytraci z tej przewybornej ziemi, którą wam dał Pan, wasz Bóg. Jeśli złamiecie przymierze Pana, swojego Boga, które wam przykazał, i pójdziecie służyć obcym bogom, i będziecie oddawać im pokłon, wtedy gniew Pana rozpali się przeciw wam i zginiecie prędko z tej przewybornej ziemi, którą wam dał.
Odnowienie przymierza w Sychem
Potem Jozue zebrał wszystkie pokolenia Izraela w Sychem i zwołał starszych Izraela, jego naczelników, jego sędziów i jego przełożonych, a ci stawili się przed Bogiem. I Jozue powiedział do całego ludu:
— Tak mówi Pan, Bóg Izraela: Po drugiej stronie rzeki mieszkali od dawnych czasów wasi ojcowie, Terach, ojciec Abrahama i Nachora, i służyli obcym bogom. Wtedy zabrałem waszego ojca Abrahama z drugiej strony rzeki i prowadziłem go przez całą ziemię Kanaan, i rozmnożyłem jego potomstwo, dając mu Izaaka. Dałem też Izaakowi Jakuba i Ezawa, a Ezawowi dałem górę Seir, aby ją posiadł, ale Jakub i jego synowie zeszli do Egiptu. I posłałem Mojżesza i Aarona, i ukarałem Egipt plagami, które uczyniłem pośród niego. Potem wyprowadziłem was. I wyprowadziłem waszych ojców z Egiptu, i przybyliście nad morze, a Egipcjanie ścigali waszych ojców na rydwanach i koniach aż do Morza Czerwonego. Wtedy wołali do Pana, a on uczynił ciemność między wami a Egipcjanami i sprowadził na nich morze, które ich okryło. Wasze oczy widziały, co uczyniłem w Egipcie. I przebywaliście na pustyni przez długi czas. Potem przyprowadziłem was do ziemi Amorytów mieszkających za Jordanem, którzy walczyli przeciwko wam, ale oddałem ich w wasze ręce i posiedliście ich ziemię, a zgładziłem ich przed wami. Powstał też Balak, syn Sippora, król Moabu, aby walczyć przeciw Izraelowi. Posłał też i wezwał Balaama, syna Beora, aby was przeklinał. I nie chciałem słuchać Balaama, dlatego raczej błogosławił wam. I tak wybawiłem was z jego rąk. Przeprawiliście się potem przez Jordan i przyszliście do Jerycha. I walczyli przeciwko wam ludzie z Jerycha, a także Amoryci, Peryzzyci, Kananejczycy, Chetyci, Girgaszyci, Chiwwici i Jebusyci, ale oddałem ich w wasze ręce. I wysłałem przed wami szerszenie, które wypędziły przed wami dwóch królów amoryckich – nie twoim mieczem ani twoim łukiem. I dałem wam ziemię, na której nie trudziliście się, i miasta, których nie budowaliście, a w których mieszkacie, spożywacie z winnic i sadów oliwnych, których nie sadziliście. Teraz więc bójcie się Pana i służcie mu w szczerości i prawdzie. Usuńcie bogów, którym służyli wasi ojcowie za rzeką i w Egipcie, a służcie Panu. A jeśli wam się zdaje, że źle jest służyć Panu, wybierzcie sobie dziś, komu będziecie służyć: czy bogom, którym służyli wasi ojcowie po drugiej stronie rzeki, czy bogom Amorytów, w których ziemi mieszkacie. Lecz ja i mój dom będziemy służyli Panu.
I lud odpowiedział:
— Nie daj Boże, byśmy mieli opuścić Pana, a służyć cudzym bogom. Pan bowiem, nasz Bóg, to on wyprowadził nas i naszych ojców z ziemi Egiptu, z domu niewoli, i uczynił na naszych oczach te wielkie znaki, i strzegł nas przez całą drogę, którą szliśmy, i wśród wszystkich ludów, między którymi przechodziliśmy. I Pan wypędził przed nami wszystkie ludy i Amorytów mieszkających na tej ziemi. Tak więc będziemy służyli Panu, bo on jest naszym Bogiem.
Wtedy Jozue powiedział do ludu:
— Nie możecie służyć Panu, gdyż on jest Bogiem świętym, Bogiem zazdrosnym, nie przebaczy waszych przestępstw ani waszych grzechów. Jeśli opuścicie Pana, a będziecie służyli cudzym bogom, odwróci się od was, ześle na was nieszczęście i zniszczy was, choć przedtem dobrze wam czynił.
I lud odpowiedział Jozuemu:
— Nie tak, ale Panu będziemy służyć.
Wtedy Jozue powiedział do ludu:
— Sami jesteście świadkami przeciwko sobie, że wybraliście sobie Pana, aby mu służyć.
A oni powiedzieli:
— Jesteśmy świadkami.
I powiedział:
— Teraz więc usuńcie cudzych bogów, którzy są pośród was, i zwróćcie wasze serca ku Panu, Bogu Izraela.
I lud odpowiedział Jozuemu:
— Panu, naszemu Bogu, będziemy służyć i jego głosu będziemy słuchać.
Tak zawarł Jozue w tym dniu przymierze z ludem i nadał mu w Sychem prawo i nakaz. I Jozue spisał te słowa w księdze Prawa Bożego, wziął też wielki kamień i postawił go pod dębem, który był przy świątyni Pana. Wtedy Jozue powiedział do całego ludu:
— Oto ten kamień będzie dla nas świadkiem, gdyż słyszał wszystkie słowa Pana, które powiedział do nas, i będzie świadkiem przeciwko wam, byście się nie wyparli swojego Boga.
Potem Jozue odesłał lud, każdego do swego dziedzictwa.
Śmierć i pogrzeb Jozuego i Eleazara
Po tych wydarzeniach umarł Jozue, syn Nuna, sługa Pana, mając sto dziesięć lat. I pogrzebali go na obszarze jego dziedzictwa w Timnat-Serach, które znajduje się na górze Efraim, na północ od góry Gaasz. Izrael służył Panu przez wszystkie dni Jozuego i przez wszystkie dni starszych, którzy przeżyli Jozuego, a którzy znali wszystkie dzieła Pana, jakie czynił dla Izraela. A kości Józefa, które synowie Izraela przenieśli z Egiptu, pogrzebali w Sychem, na części pola, które Jakub kupił od synów Chamora, ojca Sychema, za sto monet. I stało się ono dziedzictwem synów Józefa. Umarł również Eleazar, syn Aarona, i pogrzebali go na pagórku Pinchasa, jego syna, który został mu dany na górze Efraim.